ชามตราไก่

ใครเคยไปทานก๋วยเตี๋ยวเรือชามเล็ก ตรงอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิบ้าง ผู้เขียนเคยไปทานตั้งแต่ตอนชามละ 3 บาท ตอนหลังไปทานรู้สึกว่าจะชามละ 12 บาท แต่ก็นานหลายปีแล้ว ไม่รู้ตอนนี้ราคาจะเท่าไร ขนาดไข่ไก่ยังฟองละ 5 บาทเลย ก๋วยเตี๋ยวเรือไม่น่าจะขาย 12 บาทได้ ที่ขึ้นเรื่องก๋วยเตี๋ยวเรือมาไม่ได้คิดจะมาเล่าเรื่องก๋วยเตี๋ยวเรือนะ แต่จะมาเล่าเรื่องชามที่ใส่ก๋วยเตี๋ยวเรือ

ผู้เขียนชอบทานก๋วยเตี๋ยวเรือชามเล็กเพราะคิดว่ามันพอดีกับการกิน คือไม่พอก็สั่งเพิ่มได้ ซึ่งส่วนมากก็ต้องสั่งเพิ่มตลอด เพราะก๋วยเตี๋ยวที่มีมาในชามแทบจะนับเส้นได้ เคยสังเกตหลายทีว่า ชามก๋วยเตี๋ยวชามเล็กที่เขาใช้กันนี้ บางทีจะมีรูปไก่ติดอยู่ คิดว่าคงจะเป็นชามตราไก่ที่ได้ยินได้ฟังมาแต่เด็ก ก็คงจะไม่ผิด แต่รูปร่างหน้าตาปัจจุบันของไก่อาจเปลี่ยนไป จนบางทีนึกว่าเป็นไก่เวอร์ชั่นใหม่ของยุคนี้ คือ ไม่ได้ยืนอยู่เฉยๆ แต่รูปร่างของไก่มีลักษณะเหมือนกำลังเหินหาวกลางเวหาอย่างนั้น

แม้ชามตราไก่จะมีมาแต่โบราณ แต่ก็หาต้นสายปลายเหตุจริงๆ ว่าเกิดเมื่อไรและใครเป็นคนคิดผลิตขึ้น มาก่อนได้ จากการศึกษาค้นคว้าพบว่า เริ่มมีการใช้ในประเทศจีนเมื่อร้อยกว่าปีก่อน ที่ตำบลกอปี อำเภอไท้ปู มณฑลกวางตุ้งโดยช่างฝีมือชาวจีนแคะ คนจีนแต้จิ๋ว เรียกชามตราไก่ว่า โกยอั้ว แรกๆ ที่ทำก็ไม่ได้มีไก่เป็นโลโก้ข้างชามอย่างทุกวันนี้ แต่เป็นแค่ชามธรรมดาสีขาวนี่แหละ คนทำคงคิดว่ามันไม่เท่หรืออย่างไรมิทราบได้ ต่อมาพอผลิตเสร็จก็เลยจัดการส่งไปให้ช่างเพนท์ ที่ตำบลปังโคยแต้จิ๋ว เขียนลาย เผาสีบนเคลือบเพิ่มมูลค่าสินค้ากะเขาเสียหน่อย สุดท้ายจึงกลายมาเป็นชามตราไก่ที่โด่งดังในปัจจุบัน

ช่วงแรกของการทำชามตราไก่นั้น ชามมีลักษณะเป็นแปดเหลี่ยมเกือบกลม ปากบานเหมาะแก่การใช้งานของคนจีนที่ใช้ตะเกียบพุ้ยข้าว (อาการที่เอาตะเกียบคุ้ยข้าวเข้าปาก) ผู้เขียนจึงว่าชามตราไก่เหมาะกับก๋วยเตี๋ยวเรือมาก เพราะทำให้คีบเส้นก๋วยเตี๋ยวได้สะดวก ข้างชามด้านนอกนั้นมีรอยบุบเล็กน้อยรับกับเหลี่ยมของชาม ขาเป็นเชิง ชุบเคลือบขี้เถ้า วาดลวดลายบนเคลือบด้วยมือ เป็นรูปไก่มีหงอน ตัวสีแดงสด หางดำ มีต้นกล้วยสีเขียวอ่อน มีดอกโบตั๋นสีชมพูม่วง และมีหญ้าสีเขียวประกอบ ส่วนชามนั้นจะสีขาว