ตามรอยพระราชา

ณ ศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดำริ จังหวัดระยอง

โครงการ “ศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดำริ จังหวัดระยอง” คือ ๑ ใน ๔,๖๘๕ โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรที่เกิดขึ้นจากการเสด็จพระราชดำเนินไปทุกพื้นที่ทั่วไทย รวมระยะทางกว่า ๔๘,๐๐๐ กิโลเมตร ตลอดระยะเวลา ๗๐ ปีแห่งการครองราชย์ ทรงรับฟังปัญหาของราษฎร และค้นหาแนวทางแก้ไขโดยประยุกต์ศาสตร์ต่างๆ ให้เข้ากับปัญหาและพื้นที่เพื่อหาวิธีแก้ไขอย่างเหมาะสม นำไปปฏิบัติได้จริง บนพื้นฐานของการพึ่งพาตนเอง ด้วยทรงเล็งเห็นว่าหากพึ่งพาตนเองได้ ก็สามารถสร้างความเจริญให้ชุมชน สังคม และประเทศชาติต่อไปได้

ศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดง

ตามพระราชดำริ สภาพพื้นที่เดิมของจังหวัดระยอง-ชลบุรี เป็นสภาพป่าที่ถูกทำลาย ดินและแหล่งน้ำขาดความอุดมสมบูรณ์ เกษตรกรประสบปัญหาผลผลิตตกต่ำ รายได้ลด อีกทั้งการขยายเขตเจ้าของที่ดินของนายทุนเพิ่มขึ้น พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระราชทานพระราชดำริว่าบริเวณอ่างเก็บน้ำดอกกราย อำเภอปลวกแดง จังหวัดระยอง ซึ่งมีพื้นที่ประมาณ ๑,๓๐๐ ไร่ สามารถส่งน้ำมายังพื้นที่ดังกล่าวได้ และทรงแนะนำให้จัดเป็นศูนย์กลางอาชีพการเกษตรและศิลปาชีพพิเศษแก่ราษฎร คณะทำงานโครงการพัฒนาตามพระราชดำริจึงได้ดำเนินงานขั้นต้นด้วยการจัดระบบการส่งน้ำ ปรับพื้นที่ โดยพระราชทานทรัพย์ ๓ ล้านบาทเป็นเงินทุนหมุนเวียน และมีผู้น้อมเกล้าฯ ถวายคอกม้า คอกสุกร และคอกแกะ สร้างไว้ในศูนย์กลางการพัฒนาด้วย

วันที่ ๑๔ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๒๓ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชบรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี มายังอ่างเก็บน้ำดอกกราย ทรงพระราชทานโครงการ “ศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดำริ จังหวัดระยอง”

เพื่อจัดเป็นศูนย์กลางอาชีพการเกษตรและศิลปาชีพแก่ราษฎร และพระราชทานแนวทางการพัฒนา ๔ ข้อคือ พัฒนาการเกษตร โดยเฉพาะด้านปศุสัตว์และการประมงเพื่อการบริโภคให้มีศูนย์ฝึกปฏิบัติการด้านการประกอบอาชีพ โดยมีแปลงสาธิตของราษฎรตัวอย่าง สร้างบ้านพักอาศัย ปลูกพืช และเลี้ยงสัตว์ควบคู่กันไป ให้จัดเป็นศูนย์กลางการเลี้ยงปศุสัตว์ โดยให้ราษฎรยืมพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ที่ดีไปผสมหรือเลี้ยงแล้วส่งลูกคืน และให้มีศูนย์พัฒนาการเกษตรเพื่อการศึกษาและเยี่ยมชม ซึ่งจวบจนปัจจุบันได้ดำเนินงานตามพระราชดำริและพัฒนาศูนย์ฯ จนมีประชาชนเข้ามาเรียนรู้และนำความรู้ตามแนวพระราชดำริไปปรับใช้และเลี้ยงชีพได้มากมาย อีกทั้งยังพัฒนาให้ศูนย์ฯ และอ่างเก็บน้ำดอกกรายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงเกษตรแห่งสำคัญของจังหวัดระยอง

อาคารพระมหาชนก

จุดตั้งต้นของการเที่ยวชมและเรียนรู้ศาสตร์พระราชา ณ ศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดำริ จังหวัดระยอง อยู่ที่อาคารพระมหาชนก โดดเด่นด้วยหอเฉลิมพระเกียรติ สูง ๗๐ เมตร เท่ากับจำนวนปีการครองสิริราชสมบัติของในหลวง รัชกาลที่ ๙ ภายในจัดแสดงนิทรรศการรูปแบบมัลติมีเดีย ระบบสัมผัสหน้าจอให้ผู้ชมได้มีส่วนร่วมพร้อมไปกับการเรียนรู้พระราชประวัติ พระราชกรณียกิจ ปรัชญา และพระอัจฉริยภาพศิลป์ ๔,๖๘๕ โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

โดยมีห้องฉายวีดีทัศน์บทเพลงพระราชนิพนธ์จัดแสดงอย่างน่าประทับใจหลังจากชมนิทรรศการ ๒ ชั้นแล้วก็ขึ้นลิฟต์ไปหอชมวิวบนชั้น ๑๑ ที่มอบทัศนียภาพ ๓๖๐ องศา อันน่าตื่นตาตื่นใจของโครงการฯ และอ่างเก็บน้ำดอกกราย ได้เห็นพื้นที่ธรรมชาติซึ่งมีการจัดการที่ดีเพื่อประโยชน์ต่อการทำมาหากินและใช้ชีวิตของประชาชนในพื้นที่รายรอบ โดยยังคงไว้ซึ่งสภาพแวดล้อมธรรมชาติ เพื่อเป็นแหล่งกักเก็บน้ำจืดเพื่อการชลประทาน การเกษตรกรรม และการประมงที่สำคัญของระยอง

ภายในศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดำริจะมีจุดไหนให้เที่ยวชมพร้อมเรียนรู้ศาสตร์พระราชากันอีกบ้าง



เรื่อง : ปิยะลักษณ์ นาคะโยธิน
ภาพ : ปิยะลักษณ์ นาคะโยธิน