พิพิธภัณฑ์ ล้านของเล่น เกริก ยุ้นพันธ์

ปัจจุบันยังมีการผลิต Tin Toys กันอยู่บ้างแต่มักเป็นการทำเลียนแบบของเก่า ส่วนใหญ่ผลิตจากประเทศจีนในราคาถูก นักสะสม Tin Toys จะดูที่ความสมบูรณ์ (ใหม่แกะกล่องยิ่งแพง) ความหายาก ความแปลก ชื่อบริษัทผู้ผลิตดั้งเดิมของแท้ ไม่ผ่านการซ่อมซึ่งถือว่าทำให้เสียคุณค่าความเป็นของเก่า และมักจะซื้อขายกันในราคาแพงๆ ชิ้นละอย่างต่ำ ๓-๔ พันบาท โดยเฉลี่ย

“ผมไม่ได้ซื้อจากร้านขายของเก่าและ E-Bay Google พวกนั้นหรอกเพราะแพงมาก” อาจารย์เกริกบอกว่าที่เห็นมีอยู่มากมายและบางแบบมีซ้ำกันหลายชิ้นมาก ยังไม่แกะกล่องก็มีไม่น้อย ทั้งหมดนี้ได้จากการเหมาจากร้านเก่าแก่ที่เขาเลิกกิจการ เช่น ร้าน ก.เจริญ ตรงข้ามโรงเรียนสวนกุหลาบหรือร้านล้ำฟ้า แถวพันธุ์ทิพย์ พลาซ่า ขายโละในราคาไม่แพง และไม่นานมานี้ ร้านขายของเล่นแถวคลองถมถูกไล่ที่ขายโละปิดกิจการได้ของเล่นพวกหุ่นยนต์ ฮีโร่จากหนังดังทั้งหลายมาเป็นจำนวนมาก

ของเล่นทั้งหลายในพิพิธภัณฑ์มิได้จัดเรียงตามยุคสมัยหรือประเภท แบบพิพิธภัณฑ์ทั่วไป แต่จะคละเคล้ากันอยู่ในตู้กระจกอาจารย์เกริกเห็นว่าจัดแบบนี้มีเสน่ห์กว่าเป็นการคละเคล้าสลับสีสันให้เกิด Contast และน่าค้นหา ของเก่าอยู่ด้วยกันอาจจะดูหมองๆ เก่าๆ เช่น ตุ๊กตาเก่าหน้าพอร์ซเลนสมัยวิกตอเรียน (สมัย ร.๔ – ร.๕) หน้าขาวผมยุ่ง เสื้อผ้าเก่า มันน่ากลัวสำหรับเด็กๆบางคน ก็พยายามซ่อนๆ หรือจัดคละๆ กับตุ๊กตาบ้องแบ๊วน่ารักอื่นๆ เพื่อลดความน่ากลัวมีอยู่ตัวหนึ่ง ตัวใหญ่มากหน้าขาวๆ อาจารย์เห็นว่าน่ากลัวสำหรับเด็กเลยเก็บไว้ในห้องทำงานส่วนตัว ที่น่าขำก็คือในวันนั้นได้เห็นเด็ก ถามแม่ว่า “ไหนแม่ แอนนาเบลล์ (ตุ๊กตาผี) อยู่ไหน” อิทธิพลหนังคงจะแรงมากจนเด็กๆ เมื่อเห็นตุ๊กตาโบราณก็จะคิดถึงตุ๊กตาผีสิงเสมอ ไม่มีหรอกจะ้ ตัวที่น่ากลัวเหมือนจะมีผีสิงนั้นถูกเก็บไปซ่อนเสียแล้ว อาจารย์ไม่กลัว ถ้าผีสิงจริงอาจจะบอกหวยได้กระมังเด็กๆ ก็อย่างนี้แหละ กลัวก็กลัว อยากก็อยากจะเห็น

หลายคนก็แปลกใจว่าทำไมพิพิธภัณฑ์ล้านของเล่น นอกจากจะมีของเล่นเด็กแล้วยังมีพวกของเก่าโบราณเครื่องแก้วถ้วยโถโอชามนาฬิกา วิทยุ ตลอดจนพระเครื่องจัดแสดงอยู่ด้วย อาจารย์อธิบายว่ามันเป็นของเล่นผู้ใหญ่ ผู้ใหญ่พาเด็กมาดูของเด็ก ผู้ใหญ่ก็จะได้ดูของผู้ใหญ่ด้วย จะว่าไปแล้วของเล่นโบราณจริงๆ ผู้ใหญ่ก็ชอบมากกว่าเด็กด้วยเพราะเป็นของเล่นของผู้ใหญ่ตอนเป็นเด็กนั่นเอง แต่เมื่อเป็นผู้ใหญ่แล้วก็มีพระเครื่องของเก่าไว้เป็นของเล่น เรียกว่ามีทุกอย่างให้ดูทั้งเด็กและผู้ใหญ่ (Something for everyone)

อาคารพิพิธภัณฑ์นี้สร้างขึ้นใหม่ให้ดูเก่าเป็นเรือนไทยแบบฝรั่งประยุกต์ หน้าต่างทั้งหมดคือหน้าต่างไม้เก่าจากโรงเรียนปานะพันธุ์ที่รื้อทิ้งเมื่อเลิกกิจการ จริงๆ เป็นหน้าต่างบานเกล็ด แต่เกล็ดผุพังไปมาก จึงเลาะเอาบานเกล็ดออกทั้งหมดแล้วเปลี่ยนเป็นลูกฟักกระจกใสแทน ทำให้อาคารโปร่ง ได้แสงธรรมชาติและดูโมเดิร์นขึ้น เป็นอาคาร ๒ ชั้น พื้นที่ตรงกลางเจาะช่องสูงโล่งจากพื้นล่างถึงใต้หลังคา รับแสงและระบายความร้อนได้ดีจึงเย็นสบายแม้ไม่ติดเครื่องปรับอากาศ

บริเวณรอบอาคาร จัดเป็นสวนสวยมีที่นั่งใต้ร่มเงาไม้ร่มครึ้มให้นั่งเล่น มีร้านจำหน่ายของที่ระลึก ลวดลายตัวการ์ตูนสดใสน่ารักฝีมือของอาจารย์เกริก ตลอดจนของเล่นอื่นๆ เช่น Tin Toys ที่ทำเลียนแบบเก่าขึ้นใหม่จากเมืองจีนราคาถูก สำหรับคนที่ดูแล้วอยากได้ก็ซื้อกลับไปชื่นชม ถ้าหิว…ก็มีร้านอาหารและเครื่องดื่มบริการที่อาคารตรงทางเข้าพิพิธภัณฑ์

ที่พิพิธภัณฑ์ยังจัดกิจกรรมสอนวาดภาพและเล่านิทานให้เด็กฟังเป็นครั้งคราวตามคำขอ มีเด็กทั้งจากอยุธยาและจังหวัดใกล้เคียงมาร่วมกิจกรรม โดยคุณครูพาเหมารถมาเป็นหมู่คณะ วิทยากรก็คืออาจารย์เกริกนั่นเอง

รศ.เกริก ยุ้นพันธ์ ปัจจุบันท่านเป็นอาจารย์ประจำสาขาวิชาเอก วรรณกรรมสำหรับเด็ก ภาควิชา บรรณารักษ์ศาสตร์และสารสนเทศ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร จะเกษียณอายุกันยายนปีนี้แล้ว หวังว่าคงจะมีเวลามาดูแลพิพิธภัณฑ์ล้านของเล่นให้มีกิจกรรมคึกคักมากยิ่งขึ้น เป็นของดีของอยุธยาที่อวดนักท่องเที่ยวทั้งไทยและเทศได้อย่างน่าภาคภูมิใจ

พิพิธภัณฑ์ล้านของเล่นเกริกยุ้นพันธ์
ที่ตั้ง: ๔๕ หมู่ ๒ ต.ท่าวาสุกรี พระนครศรีอยุธยา
โทร. ๐๘ ๑๐๘๙ ๕๗๘๒
www.milliontoymuseum.com
เปิดบริการเวลา ๐๙.๐๐ – ๑๖.๐๐ น.
(หยุดวันจันทร์ ยกเว้นวันจันทร์ที่ตรงกับวันหยุดนักขัตฤกษ์เปิดให้บริการ)