หากใครคิดจะไปเที่ยวชมปราสาทหินเมืองเสียมเรียบแดนกัมพูชา และต้องการซึมซับภาพความล่มสลายของอาณาจักรขอมให้ลึกซึ้งถึงแก่น ขอแนะนำให้หลบลี้ขบวนนักท่องเที่ยวไปที่ บึงมาลา (เบ็งเมเลีย) ซึ่งได้ชื่อว่าเป็น “นครวัดตะวันออก” จุดหมายใหม่สำหรับการท่องเที่ยวและเก่าแก่อย่างที่เป็นจริง เพราะยังไม่ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์เหมือนปราสาทนครวัดนครธม โบราณสถานแห่งนี้อยู่ห่างจากตัวเมืองเสียมเรียบราว ๖๐กิโลเมตร และเพิ่งเปิดให้ตีตั๋วเข้าชมเมื่อไม่กี่ปีมานี้เอง กาลครั้งหนึ่ง ที่นี่คือมหาปราสาทขนาดน้องๆ นครวัด อาณาบริเวณมีความยาวประมาณ ๑,๐๐๐ เมตร กว้าง ๘๕๐ เมตร มีคูน้ำกว้าง ๑๐๐ เมตร กับกำแพงระเบียงคด […]

เมื่อสามสี่ปีก่อน รัฐ “เกรละ” หรือ Kerala ทางภาคใต้ฝั่งตะวันตกของประเทศอินเดีย ได้รับการจัดอันดับเป็นรัฐที่ดีที่สุดในกลุ่มรัฐขนาดใหญ่ของประเทศ โดยวัดกันที่ความเจริญทางเศรษฐกิจ ระดับการศึกษา รายได้เฉลี่ย และคุณภาพชีวิตของประชากร แต่เกรละไม่ใช่ “เสิ่นเจิ้น” ของอินเดียความอุดมสมบูรณ์ทั้งด้านเกษตรและประมงทำให้ผู้คนที่นี่ยังคงใช้ชีวิตติดดินน้ำตามวิถีเก่าก่อนรักษาประเพณีวัฒนธรรมดั้งเดิมรวมทั้งภาษาถิ่น “มาลายาลัม” ไว้อย่างครบถ้วน ที่น่าทึ่งก็คือ เกือบครึ่งของประชากรนับถือศาสนาคริสต์ มีบางส่วนที่นับถือศาสนาอิสลามและอื่นๆ แต่ก็เป็นสังคมกลมกลืนไม่มีการแบ่งแยก เทศกาลงานบุญสำคัญต่างๆของรัฐแม้จะอิงตามความเชื่อแบบฮินดู แต่ทุกฝ่ายก็เข้าร่วมอย่างแข็งขัน ทั้งยังมีสีสันเรื่องเป็นเอกลักษณ์ท้องถิ่น จนคนอินเดียจากรัฐอื่นๆ ต้องมาเที่ยวชม […]

คนไทยส่วนใหญ่ไม่สนใจว่า “ลังกาวงศ์” มาได้อย่างไร ตั้งแต่สมัยไหน แต่คนศรีลังกาไม่น้อยรู้จัก “พระอุบาลีเถระ” ในฐานะ “ฮีโร่” สมณทูตจากอยุธยาที่เดินทางไปฟื้นฟูพุทธศาสนาในลังกา หลังจากถูกฝรั่งชาติตะวันตกเข้ามายึดครองข่มขู่ทำาลายวัดวาอารามคณะสงฆ์จนแทบสูญสิ้น แม้สายสัมพันธ์ข้ามมหาสมุทรอินเดียในช่วงหลังๆ ช่างเหินห่างเสียจนเราแทบไม่รู้อะไรเลยเกี่ยวกับประเทศศรีลังกา ได้แต่จิบชารสดียี่ห้อดังของฝรั่งที่ส่วนใหญ่แล้วเป็นผลผลิตจาก “ซีลอน” ใครจะไปทัวร์ธรรมะต่างแดนก็มุ่งเจาะจงสังเวชนียสถานในอินเดียและเนปาลตามรอยพุทธประวัติ แต่ไม่เคยนึกสงสัยว่าเรารับศาสนาพุทธมาจากไหนและอย่างไร พระพุทธศาสนาในไทย “นำเข้า” จากศรีลังกาโดยตรง จึงเรียกว่า “ลังกาวงศ์”แต่คนศรีลังกาเรียกนิกายหลักของศาสนาพุทธในประเทศตัวเองว่า “สยามนิกายะ” หลังพระพุทธเจ้าปรินิพพานไม่นานศาสนาพุทธในอินเดียรุ่งเรืองถึงขีดสุดในยุคพระเจ้าอโศกมหาราช (พุทธศตวรรษที่ 2-3) […]

เมื่อสิ้นสุดระยะเข้าพรรษาของภิกษุสงข์ในวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ แต่ละภูมิภาคของประเทศไทยจะครึกครื้นด้วยเทศกาลงานบุญ อันได้แก่ การตักษาตรเทโว เทศน์มหาชาติ ทอดกฐิน และทำบุญสารท อุทิศส่วนกุศลให้บรรพชนผู้ล่วงลับ ซึ่งในแต่ละท้องถิ่นจะมีประเพณีสีสันแตกต่างกันไป แต่ในระยะหลังยิ่งมีการเสริมสร้าง “จุดขาย” การท่องเที่ยวเข้าไป จนบางครั้งทำให้หลงลืมไปว่า แท้จริงแล้ว เทศกาลโยนบัว (สมุทรปราการ), บั้งไฟพญานาค (หนองคาย), ไหลเรือไฟ (นครพนม), แห่ปราสาทผึ้ง […]

อนุรักษ์ ฉบับที่ 60 เรื่องและภาพโดย คุณ จิระนันท์ พิตรปรีชา มรดกไม้สัก เมืองลำปาง ยุดเพื่องฟูของกิจการทําไม้สักในภาคเหนือเริ่มขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๔ หลังจากรัฐบาลสยามตกลงทำสนธิสัญญาเบาว์ริงกับอังกฤษ ส่งผลให้การตัด ชักลาก และค้าไม้ที่ทํากันอยู่แล้วในระดับภูมิภาค “โกอินเตอร์” เป็นอุตสาหกรรมส่งออกอย่างรวดเร็ว หลายบริษัทต่างชาติเข้ามาลงทุนผูกสัมปทาน และความมั่งคั่งจากการค้าไม้ก็ทําให้เกิดคหบดี “พอเลี้ยง” รุ่นใหม่ทั้งฝรั่งอังกฤษ พม่า จีน ไทย โดยมีชนพื้นเมืองและกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง […]