ปกติแล้ว การศึกษาประวัติศาสตร์ศิลป์และสถาปัตยกรรมที่เกี่ยวเนื่องในพุทธศาสนโบราณสถาน เรา ๆ ท่าน ๆ มักคุ้นเคยกับการพิจารณาภาพลักษณ์ที่เห็น ไม่ว่าจะเป็นองค์ประกอบศิลป์ รูปทรงอาคาร รูปแบบศิลปะเพื่อกำหนดอายุสมัย เทคนิคและวัสดุที่ใช้ก่อสร้าง ก่อนจะขยายความสู่ลัทธิความเชื่อและเนื้อหาที่นำเสนอ (ประติมานวิทยา) รวมทั้งลวดลายประดับและฝีมือช่างในงานประณีตศิลป์หมวดต่าง ๆ ที่ปรากฏ ซึ่งถือเป็นธรรมเนียมปฏิบัติทั่วไปในการศึกษาด้านนี้ ขณะที่ระบบโครงสร้างภายในอาคารสถาปัตยกรรมกลับได้รับความสนใจไม่มากเท่าที่ควร โดยเฉพาะผังโครงค้ำยันผนังห้องเรือนธาตุตั้งแต่แรกสร้าง เช่น สถาปัตยกรรมกลุ่มเจดีย์ทรงปรางค์และทรงระฆัง ศิลปะสมัยอยุธยา          ดร.สุวิทย์ เลิศวิมลศักดิ์ […]

เสียงพากย์ถือเป็นองค์ประกอบสำคัญของการแสดงโขน เนื่องจากผู้แสดงโขนทุกคนต้องสวมหน้ากากหรือที่เรียกว่า “หัวโขน” ซึ่งเป็นจารีตประเพณีนาฏศิลป์ไทยมาแต่อดีต การสวมหัวโขนส่งผลให้ผู้แสดงไม่อาจขับร้องหรือพูดบทได้สะดวก หากทำได้เพียงการร่ายท่ารำสัญลักษณ์เพื่อสื่อสารความรู้สึกหรือกิริยาอาการตามบทประพันธ์ ขณะที่คนพากย์-เจรจา จะทำหน้าที่ส่งเสียงพากย์และเจรจาแทนผู้แสดง ตลอดจนดำเนินเรื่องและใช้เสียงเพื่อสื่ออารมณ์ล้อไปกับการแสดง บทบาทหน้าที่ของคนพากย์โขนจึงสำคัญ และน่าจะสำคัญยิ่งกว่าผู้แสดงเพราะคนพากย์หนึ่งคนต้องพากย์เสียงมากกว่าหนึ่งตัวละครในท้องเรื่อง พร้อมความสามารถพิเศษในการจำบทประพันธ์ ดังที่อาจารย์ธีรภัทร์ ทองนิ่ม เขียนไว้ในหนังสือ “โขน” (กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, 2555, น.63) ความว่าผู้ชมจะเข้าใจเนื้อเรื่องโขนแต่ละตอนก็จากการพากย์-เจรจาเท่านั้น คนพากย์-เจรจา “ต้องเข้าใจแจ่มแจ้งในเรื่องราวและวิธีการแสดงในตอนนั้น ๆ […]

ข่าวการพิจารณามอบรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรม “ระดับดีมาก” ประจำปีนี้ (2566) ที่จัดโดยสมาคมสถาปนิกสยามฯ ให้แก่บริษัท ชุมชนเลื่อนฤทธิ์ จำกัด เนื่องจากประสบความสำเร็จในโครงการฟื้นฟูสภาพกลุ่มอาคารพาณิชย์เก่ายุคนีโอคลาสสิก อายุกว่า 100 ปี หรือสร้างตั้งแต่ช่วงปลายสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งถือเป็นกลุ่มอาคารพาณิชย์รุ่นนั้นแห่งท้าย ๆ ในกรุงเทพมหานคร ที่เหลือตกทอดมาจนถึงวันนี้ นอกจากนี้ ความสำคัญของชุมชนเลื่อนฤทธิ์ปัจจุบันยังเป็นโครงการเพียงหนึ่งเดียวที่ภาคเอกชนร่วมกลุ่มกันจดทะเบียนนิติบุคคลในรูปบริษัท พร้อมแจ้งเจตจำนงไปยังหน่วยราชการที่เกี่ยวข้อง (กรมศิลปากร) เพื่อขอดำเนินการขุดค้นทางโบราณคดีด้วยตนเอง ซึ่งถึงวันนี้ นับเป็นโครงการโบราณคดีเมือง […]